به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

چرا میراث جهانی تنگ چوگان به حال خود رها شده؟ / آثار تاریخی زیر پای گردشگران لِه می‌شود

تاریخ انتشار: ۶ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۹۷۴۳۴

برخی گردشگران و بازدیدکنندگان از میراث جهانی «تنگِ چوگان» کازرون بدون رعایت استاندارد‌های بازدید و با ورود به بخش‌های ممنوعه و در پِی غفلت نیرو‌های نگهبانی از سنگ نگارۀ ساسانی تاج ستانی بهرام یکم بالا رفته و بر روی نقش برجسته‌های تاریخی و بسیار ارزشمند و جهانی آن راه می‌روند و در زیر پای خود یادگار‌های نیاکانی را له کرده و با گذشت زمان و به آرامی آسیب‌های برگشت ناپذیری را برجای خواهند گذاشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سیاوش آریا فعال و پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس اظهار کرد: سنگ نگاره‌های ساسانی تنگ چوگان به همراه شهر باستانی بیشاپور، دژ دختر و غار شاهپورکازرون در محور ساسانی پارس (فارس) با نام «منظر باستان شناسی ساسانی پارس» در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۸ میلادی در بحرین و در پیِ چهل و دومین نشست سالانه اش در فهرست جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسیده است.

او ادامه داد: زمانی که یک یادمان تاریخی و فرهنگی به ثبت جهانی می‌رسد، متعلق به همۀ مردم جهان است و کشور‌ها وظیفه دارند به درستی از آن نگهداری و حفاظت کنند. با این همه، یادگار‌های جهانی ایران در وضعیت خوبی به سر نمی‌برند و هر از گاهی خبر‌های ناخوشایند و ناگواری به گوش می‌رسد که نشان گر نبود درک درست مسئولان فرهنگی کشور به ویژه در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.

پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس بیان کرد: همچنین کوتاهی و غفلت در حفاظت و پاسداری از میراث جهانی کشور به هیچ روی، پذیرفته و توجیه پذیر نیست و مسئولان میراث فرهنگی باید آگاهانه‌تر و دلسوزانه‌تر با موضوع یادگار‌های تاریخی و فرهنگی برخورد کنند و پاسخ گوی رخداد‌های ناگواری که گَه گاهی پیش می‌آید، باشند و در رفع کاستی‌ها از هیچ کوششی دریغ نکنند.

او تصریح کرد: در بازدید میدانی که از این اثر تاریخی داشته است، وضعیت حفاظتی میراث جهانی شهر کازرون خوب نبود و بازدیدکنندگان و مسافران در پیِ غفلت نگهبانان و بدون رعایت استاندارد‌های بازدید از یادگار‌های تاریخی و با وجود تابلو‌های ورود ممنوع از سنگ نگاره‌های ساسانی «تنگ چوگان» بالا رفته و بر روی آن‌ها پیاده روی کرده و حرکات نمایشی انجام داده و به اصطلاح خود عکس و تصاویر یادگاری می‌گرفتند!

این فعال میراث فرهنگی اضافه کرد: بی گمان راه رفتن بر روی سنگ نگاره‌ها جدا از اینکه ممنوع بوده و تخلف به شمار می‌آید با گذشت زمان و به آرامی سبب آسیب رسانی به آن‌ها خواهد شد.

تو خود حدیت مفصل بخوان از این مجمل!

او افزود: نکته قابل تامل این است که، وضعیت حفاظتی یادمان‌های تاریخی و فرهنگی کشور در مکان‌هایی که پایگاه ملی و جهانی هستند و دارای نگهبان بوده و حتی دوربین‌های مدار بسته دارند بدین گونه است، حال باید پرسید وضعیت یادمان‌های تاریخی پراکنده در دشت‌ها و روستا‌ها و دور از شهر‌ها که بدون نگهبان و نظارت مسئولان است، چگونه خواهد بود؟ و باید گفت «تو خود حدیت مفصل بخوان از این مجمل!».

پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس اظهار کرد: اما با این همه، بر پایۀ وظیفه و مسئولیت اجتماعی خویش، موضوع را به نگهبان محوطه آگاهی داده و خواستار رسیدگی و حفاظت بیشتر از یادگار‌های ملی و جهانی «تنگِ چوگان» شده است.

او گفت: موضوع دیگری که باید از آن نام برد، کوتاهی و غفلت نگهبانان و نیرو‌های حراست محوطۀ جهانی «تنگ چوگان» کازرون است. زیرا در نزدیکی سنگ نگاره‌های جهانی تنگ چوگان، اتاقک نگهبانی وجود دارد و کارمندان این بخش باید در این اتاقک همیشه حاضر باشند به ویژه در روز‌های تعطیل و پر رفت و آمد مسافران.

کنشگر میراث فرهنگی اضافه کرد:، اما در هنگام بالا رفتن مسافران از سنگ نگاره‌های بسیار ارزشمند ساسانی در اتاقک نگهبانی هیچ نیروی حراستی وجود نداشت و این افراد نابخرد از غفلت نیرو‌های نگهبانی استفاده کرده و به نگارکَند‌های (نقش برجسته های) جهانی تنگ چوگان دست یازیده و از آن‌ها بالا رفته اند.

این نخستین باری نیست که مسافران از سنگ نگاره‌های تنگ چوگان بالا می‌روند

او ادامه داد: همچنین این نخستین باری نیست که در محوطۀ جهانی تنگ چوگان، مسافران از سنگ نگاره‌ها بالا می‌روند و نگاره‌های یادگاری می‌گیرند. پارسال نیز، یک گروه بازدیدکننده که از سوی یک آژانس گردشگری و با راهنمای گروه همراه بوده، از سنگ نگارۀ پیروزی شاهپوریکم بالا رفته و نگاره‌های یادگاری گرفته بودند که اسناد آن نیز موجود است.

آریا گفت: از سویی، در غار جهانی شاهپور که پیکرۀ بزرگ و شگفت انگیز شاهپوریکم ساسانی و در ۵ کیلومتری محوطۀ تنگ چوگان و بر فراز کوه و درون اِشکفتی (غاری) جای دارد، بانویی میانسال و از گروه کوهنوردان به بخش ورود ممنوع دست یازیده و وارد شده و خود را به تندیس شاهپوریکم چسبانده بود که نگارنده به سختی توانست، او را به بیرون از محوطه راهنمایی کرده و موارد حفاظتی را گوشزد کند.

پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس تصریح کرد: همچنین نبود نگهبان در درون غار و بالای کوه، آن هم در روز‌های تعطیل و پر رفت و آمد جای پرسش و گلایه داشت و روشن نیست که چرا میراث جهانی را به حال خود رها کرده اند و اگر خدای ناکرده، رخداد ناگواری پیش آید و فردی به تندیس جهانی شاهپوریکم آسیب برساند، به راستی چه کسی پاسخ گو است و چه می‌توان کرد؟ و آن گاه فریاد‌های بی پاسخ به کجا خواهد انجامید.

او بیان کرد: یکی از مواردی که باید به آن اشاره کرد، دست اندازی به یادگار‌های تاریخی با این روش، جدا از جنبۀ بدآموزی که دارد، دهن کجی به یادگار‌های نیاکانی و گذشتگان پاک سرشت ما است که ضرورت دارد مورد بررسی و کنکاش بیشتری قرار گیرد.

گردشگران خارجی و جهانیان درباره ما چه خواهند گفت؟

آریا افزود:، اما آنچه مایۀ نگرانی کنشگران و کارشناسان میراث فرهنگی است، این است که، اگر گردشگران خارجی در بازدید‌های خود با چنین صحنه‌هایی رو به رو شوند به راستی دربارۀ ما چه خواهند گفت و چگونه می‌اندیشند. همچنین اگر به وسیلۀ شبکه‌های اجتماعی این صحنه‌ها در جهان پخش شود و یا در روزنامه‌ها و بولتن‌های جهانی بازتاب یابد، آبروی فرهنگی ایران از میان رفته و جهانیان به ما خواهند خندید.

کمبود نیرو، چالش بزرگ وزارت میراث فرهنگی

او اظهار کرد:، اما وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به سبب کمبود نیرو در یگان حفاظت و بخش نگهبانی، نمی‌تواند به درستی از یادمان‌های تاریخی و فرهنگی کشور نگهداری و حفاظت کند و این موضوع به یکی از چالش‌های مهم و بزرگ وزارت میراث فرهنگی تبدیل شده که ضرورت دارد نمایندگان مردم در خانۀ ملت (مجلس) به قید فوریت برای آن تصمیم گیری و چاره اندیشی کنند. وگرنه، در آینده‌ای نه چندان دور بیشتر یادمان‌های تاریخی و فرهنگی کشور از میان رفته و به تاریخ خواهند پیوست و آیندگان باید نگاره‌های (تصاویر) یادمان‌های تاریخی را در لابِلای کتاب‌ها و روزنامه‌ها جست و جو کنند.

پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس اضافه کرد: همچنین نبود آموزش در میان کارمندان و نگهبانان میراث فرهنگی و نداشتن انگیزۀ کاری به سبب دشواری‌های مالی و اقتصادی و سرد شدن آنان از دیگر چالش‌های پیش روی وزارت میراث فرهنگی است.

نبود آموزش و پالایش فرهنگ، مهم‌ترین چالش میراث فرهنگی کشور

او گفت: نبود پالایش فرهنگ و آموزش در میان تودۀ مردم از تحصیل کرده گرفته تا افراد عادی سبب شده تا یادمان‌های تاریخی و فرهنگی دستخوش آسیب‌های فراوانی شوند.

این فعال میراث فرهنگی بیان کرد: از کَند و کاو‌های غیرمجاز در یادمان‌های تاریخی که در یکی دو سال گذشته، فزونی گرفته تا یادگاری نویسی بر روی یادگار‌های تاریخی و دیگر آسیب‌های اِنسانی، بی گمان یکی از انگیزه‌های آن نبود درسی به نام میراث فرهنگی از دورۀ دبستان در آموزش و پرورش ما است.

او ادامه داد: تا کودکان و نوجوانان از خردسالی با موضوع میراث فرهنگی آشنا نشوند و در میان آن‌ها عشق به میهن و پاسداری از سرزمین نهادینه نشده و عِرق ملی – میهنی در آن‌ها پدید نیاید، وضعیت به همین روند خواهد بود. موضوعی که کنشگران میراث فرهنگی بیش از یک دهه است به آن پرداخته و از مسئولان فرهنگی کشور خواستار پیگیری و اهمیت دادن به آن شده اند.

نبود سواد میراثی در جامعه

آریا با بیان اینکه یکی از مواردی که باید به آن اهمیت داده شود و بسیار موضوع مهمی است، سواد میراثی و فرهنگی افراد جامعه و کشور است، گفت: در چند دهه گذشته در این زمینه، هیچ کار درخور و شایسته‌ای در کشور انجام نشده است و بیشتر مردم از تحصیل کرده و دانشگاهی گرفته تا افراد عادی و حتی بیشتر راهنمایان گردشگری سواد فرهنگی به ویژه سواد میراثی ندارند و برخورد آن‌ها با مقولۀ میراث فرهنگی در سطح بسیار پایینی است و بار‌ها بینندۀ این موضوع در بازدید‌های میدانی و سفر‌های خود بوده ام.

باید پذیرفت سواد میراثی در جامعه در سطح بسیار پایینی جای دارد و باید در این زمینه، کارشناسان و دلسوزان کشور ورود کرده و آگاهی رسانی کنند و به آموزش تودۀ مردم بپردازند؛ و این مهم، صورت نمی‌پذیرد مگر با کمک و همکاری دولت و خواست و ارادۀ جمعی.

در محوطۀ تنگ چوگان کازرون، ۶ سنگ نگاره از دوران ساسانیان وجود دارد که از ارزشمندترین یادمان‌های فرهنگی و تاریخی کشور به شمار می‌آید. شهرستان کازرون در فاصله ۱۲۰ کیلومتری غرب شیراز قرار دارد.

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: تنگ چوگان آثار تاریخی میراث فرهنگی گردشگران یادمان های تاریخی و فرهنگی وزارت میراث فرهنگی یادگار های تاریخی سنگ نگاره ها سنگ نگاره فرهنگی کشور میراث جهانی سواد میراثی بالا رفته بر روی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۹۷۴۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ورود دادستانی و توقف عملیات عمرانی در شهر جدید جیرفت

دادستان عمومی و انقلاب شهرستان جیرفت گفت: در پی شکایت اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان از اداره کل راه و شهرسازی جنوب کرمان، پیرامون احداث شهرک جدید در حاشیه شهر تاریخی جیرفت، دستور توقف موقت کار صادر شد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از کرمان و به نقل از روابط عمومی دادگستری، افشین صالحی‌نژاد اظهار کرد: اداره کل راه‌وشهرسازی جنوب کرمان در حاشیه شهر قدیم‌جیرفت اقدام به تسطیح اراضی برای ایجاد شهرک جدید کرد که با شکایت اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری مواجه شده است.

وی افزود: در پی شکایت اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان از اداره کل راه‌وشهرسازی جنوب کرمان پیرامون احداث شهرک جدید در حاشیه شهر تاریخی جیرفت، دادستانی ضمن بازدید میدانی از محل پروژه شهر جدید، دستور توقف موقت کار را صادر کرد.

دادستان جیرفت با بیان اینکه باید کار در محدوده اراضی شهرک جدید تا بررسی کارشناسی مجدد متوقف شود، بیان کرد: آثار تاریخی خط قرمز و میراث فرهنگی ماست و باید در جهت حفظ و نگهداری از آن دقت شود.

وی ادامه داد: شهر قدیم جیرفت یکی از دو محوطه تاریخی مهم جیرفت است که شرایط ثبت جهانی را دارد و نباید اجازه داد سهم این آثار تاریخی ارزشمند در ثبت جهانی از دست برود.

صالحی‌نژاد تأکید کرد: دستگاه قضایی با قاطعیت از اجرای طرح نهضت ملی مسکن حمایت می کند اما مسئولان راه‌وشهرسازی باید در مناسب‌ترین مکان و پس از انجام اقدامات کارشناسی این طرح را عملیاتی و اجرا کنند.

کد خبر 749287